ALS ZE JE HATEN, DAN HOOR JE ZE WEL.

Over online campagnes, onderbuiken en doodknuffelen.

Ik zit nu zo’n 15 jaar ‘in het vak’. Altijd al eens willen zeggen. Dat vak is online marketing en communicatie, je weet wel: campagnes, websites, strategieën, dat soort dingen. En eigenlijk is álles daar geweldig aan. Ik ben zelfstandig ondernemer, dus ik heb alle vrijheid. En mijn klanten zijn stuk voor stuk leuke mensen (nee echt!). Ik cross dagelijks door Nederland om lezingen en trainingen te geven, adviesgesprekken te voeren en creatieve brainstorms te begeleiden. En dan kan ik ook nog eens een keer of 5 per jaar op vakantie. Ik weet het, dat is onvoorstelbare mazzel. En daar ben ik me terdege van bewust.

En toch… Toch zit er een niet-zo-geweldig zwart randje aan mijn werk. En dat zwarte randje bestaat uit de, hoe zal ik ze noemen, de onderbuikers. Het zit zo: ik voer campagnes uit voor veel non-profits, en daar werken vaak hele oprechte mensen, die het echt goed met de wereld voor hebben. Maar zoals dat gaat bij non-profits, moet je mensen wel af en toe uitleggen dat het overgrote deel van het Nederlands publiek die houding niet deelt. Sterker nog, als je in een campagne om een klein beetje aandacht vraagt voor kinderen die in vreselijke omstandigheden opgroeien, of meisjes die niet naar school kunnen, dan mag je dit soort reacties verwachten:

“Ach flikker toch op met die onzin dat hebben ze allemaal aan zichzelf te danken ze krijgen geen rooie cent van me help godverdomme de bejaarden hier in nederland gewoon eens een keer stelletje klojos!”

Ik citeer hierboven uiteraard niet letterlijk iemand, het gaat om het idee. Mijn eerste reflex op de onderbuiker is er een van agressie: ik vind het een lompe reactie, hij is ongefundeerd, en hij getuigt niet echt van inlevingsvermogen. Maar, internet is internet. Mensen die het met je eens zijn geven een like of stellen hoogstens een vraag. De onderbuikers schrijven alles van zich af.

Nu kan je doen wat de meesten doen. Reactie verwijderen, de persoon blokkeren en doorgaan met de campagne. Of erger nog: ophouden met het campagnevoeren op internet, omdat er boze Billies rondwaren. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Internet, en dan vooral sociale media, zijn een integraal onderdeel geworden van communicatie, zakelijk én privé, als er überhaupt nog zo’n onderscheid valt te maken. Sterker nog: de meeste non-profits hebben communicatieplannen die bol staan van ‘dialogen met de doelgroep’. Nou, dames en heren: daar is ‘ie dan, de doelgroep!

Het is even schrikken, dat niet iedereen vindt dat microkrediet een slimme manier is om mensen te ‘empoweren’ (moet je eens op de Tilburgse Kermis roepen, dat woord, kan je lachen!) of dat arme boeren een eerlijke prijs voor hun producten zouden moeten krijgen, zodat ze ook eens een keer medicijnen kunnen betalen als hun kind ziek wordt. Ik heb mezelf aangeleerd om bij reacties van de onderbuiker gewoon eens even op de naam van de afzender te klikken.

“hoezo eerlijke prijs dan moet ‘ie godsakkerju niet de hele dag met z’n luie reet onder een boom gaan liggen die boer en hij zal ook weer weer 7 kinderen hebben lange leve geert wilders!!1!”

En dan blijkt ineens dat onderbuiker “xxSanniexx1979” een dame is die al jaren zorgt voor haar demente oma. En dat ‘Sjaantje’ vorig jaar een heftige ziekte heeft overwonnen. Ellende is relatief. Het is moeilijk om je te verplaatsen in de pijn van een ander, als je zelf al veel verdriet hebt gekend. En de grootste fout die wij, de hoogopgeleide, zelfverzekerde, wereldwijze campagne-mensen kunnen maken, is ons te laten verleiden tot het zelfde gedrag. Als wij de pijn van de onderbuiker niet kunnen aanvoelen doordat we verblind zijn door onze kindjes in Sierra Leone of Pakistan, dan is ons eigen gedrag net zo afkeurenswaardig.

En dus blokkeer ik Sjaantje niet. En ik verwijder geen woord uit de reacties van xxSanniexx1979. Ik bekijk hun profiel, lees me (voor zover mogelijk) in in hun leven en geef het campagne-team de opdracht om met zo veel mogelijk inlevingsvermogen en een klein vleugje humor een reactie te geven. “Maar als jij al die Indonesiërs zo respectloos vindt, dan mogen we van jou gelukkig in ieder geval hele beschaafde reacties verwachten, toch?”.

Internet is geen zendmedium. Mensen praten terug. En mensen vinden je niet per definitie leuk. Het is niet aan hen, maar aan jou om je in te leven en de onderbuikers dood te knuffelen.